Hervormde Gemeente Rockanje

» De Gemeente

Predikant Predikant MEDITATIE HET GROTE VERHAAL Volgens velen in het Westen heeft de wereldgeschiedenis een belangrijke, beslissende doorbraak beleefd door iets wat plaatsvond in de achttiende eeuw. Vanaf het midden van die eeuw hebben mensen in de westerse wereld - Europa, Amerika en hun diverse satellietstaten - gezegd dat er een grote verandering is opgetreden in de wereld met de komst van nieuwe wetenschap en technologie. Vanaf toen zijn wij het moderne tijdperk binnengetreden en is de wereld een andere plek geworden. Dat is het ook inderdaad. Vergelijk het opvallend rustige leven van het overgrote deel van de mensheid tot dat punt met de mogelijkheden om te reizen, door de komst van spoorwegen, auto’s en vliegtuigen, en je ziet dat de verandering buitengewoon groot is geweest. Vergelijk de situatie van ernstig zieke mensen nu met die van driehonderd jaar geleden. Moderne anesthesie, penicilline, DNA-onderzoek en duizend-en-een andere dingen hebben een enorm verschil gemaakt. Vergelijk de levensverwachting van velen in de wereld van vandaag met die van tweehonderd jaar geleden. De wereld is inderdaad op allerlei manieren veranderd. Veel van die veranderingen leidden tot een diepe zucht van opluchting. Ze stelden miljoenen in staat om langer en gelukkiger te leven dan men in vroeger tijd voor mogelijk hield. Een groot aantal mensen gelooft dat vóór de moderne wereld alles gehuld was in een nevel van onwetendheid en bijgeloof. Zonder de moderne wetenschap wisten de mensen niet hoe de wereld echt in elkaar zat. Ze misten ons nieuwe verlichte begrip en dachten dat de wereld plat was, of dat de maan gemaakt was van groene kaas, of dat er elfjes leefden in de tuin en vooral dat er een oude man was, boven in de hemel, die God heette en die je in de hel zou gooien als je je leven niet beterde. Inmiddels weten wij beter. Wij zijn ontkomen aan de primitieve slavernij van zulke denkbeelden. Wij zijn bevrijd; wij zijn vooruitstrevend, we weten dat de wereld zich nu beweegt in de richting van een nieuw tijdperk van vrijheid, de vrijheid om te doen waar wij zin in hebben zonder bang te zijn voor die oude man boven. Vrijheid en gelijkheid, dat waren ondermeer de twee leuzen van de Franse revolutie eind achttiende eeuw, en ze doen nog steeds dienst als marslied van de moderne verlichte stemming. Ze vormen met name de manier waarop mensen spreken, niet het minst in de media waar dit standpunt wordt bekrachtigd. Of je nu iemand hoort zeggen ‘Nu wij in de eenentwintigste eeuw leven…’ of ‘In deze tijd zou je verwachten dat…’, wij horen het verhaal van de Verlichting en men gaat ervan uit dat wij daar allemaal ja en amen op zeggen. In het Westen is dus het vooruitgangsgeloof van de Verlichting gemeengoed. De inval in de Oekraïne door Rusland wordt dan ook door westerse leiders als ‘middeleeuws’ bestempeld, primitief, niet in pas met de tijd. In de verwarde reacties horen wij dat de vrijheid zal zegevieren. Het is immers eigen aan het vooruitgangsgeloof dat wij op weg zijn naar een betere wereld en dat de mensheid zich naar het licht toe beweegt. Klimt de wereld echter ongehinderd omhoog naar vooruitgang, van welke aard dan ook? Leert de geschiedenis niet anders? Geloofden aan het begin van de twintigste eeuw de leiders van over de hele wereld niet dat technologische vooruitgang zou leiden tot een nieuw tijdperk van vrede en welvaart? Maar wat heeft de twintigste eeuw laten zien? Is het niet de bloedigste eeuw geworden van de geschiedenis? Het grote verhaal van de Verlichting staat haaks op dat andere grote verhaal, dat van de Bijbel. Een primitief verhaal? Een verhaal over een oude man die God heet, die je in de hel gooit als je je leven niet betert? Wat is het triest dat velen het grote verhaal van de Bijbel nooit echt hebben leren verstaan. Sterker nog, dat het grote verhaal vaak tot een klein verhaal is gemaakt. Het verhaal enkel over hemel en hel, over Gods liefde en toorn en de oproep om vooral de juiste weg te bewandelen met het oog op je behoud. Nu zeg ik niet dat dit laatste niet belangrijk is, maar het verhaal is veel rijker en groter. Zo begint de Bijbel met de woorden dat God in het begin de hemel en de aarde schiep en eindigt de Bijbel met dat prachtige vergezicht dat eens de hele schepping vol zal zijn van Gods heerlijkheid. De schepping waarin de dood niet meer zal zijn en geen enkele moeite. Primitief? Het is bijna Pasen, maar wat betekent dit feest? Dat er enkel leven na de dood is? Ja, maar Pasen zegt meer dan dat. De verhalen over Pasen komen voor aan het einde van de evangeliën, maar ze gaan niet over een einde. Ze gaan over een nieuw begin. Er is een leeg graf, maar een leeg graf zou ook kunnen betekenen dat het graf was leeggeroofd, dat het lichaam van Jezus was ontvreemd. Het is het lege graf én Jezus verschijningen. Jezus, die drie dagen nadat Hij was gestorven, springlevend werd aangetroffen door Zijn volgelingen. Men zag Hem in levenden lijve. Men raakte Hem aan. Men at met Hem. Is dat dan niet primitief? Verhalen over een opgestane Jezus die door gesloten deuren ging, niet altijd direct werd herkend en uiteindelijk in het niets verdween? Echter, de verhalen over Pasen zijn zo ongewoon dat je die onmogelijk als een projectie kan zien van wat mensen altijd al hadden gehoopt. Die verhalen passen eenvoudigweg niet in een van onze gebruikelijke categorieën. Wij zijn geneigd de dingen op te delen enerzijds in tastbare fysieke voorwerpen en anderzijds in vage, onstoffelijke ‘objecten’ of verschijnselen, zoals geesten. De verhalen over de opgestane Jezus hebben geheel andere eigenschappen. Wij zijn in deze verhalen dan ook getuige van de geboorte van een nieuwe schepping. Het leven van de hemel is doorgebroken op aarde. Anders gezegd: Gods Koninkrijk, Zijn nieuwe wereld, is nu gelanceerd in kracht en glorie, op aarde zoals in de hemel. Pasen is het antwoord van God op het kruis van Golgotha. Jezus heeft daadwerkelijk de macht van de zonde, van dood en verderf, verslagen. Hij is als overwinnaar uit de strijd tevoorschijn gekomen. Dít hebben Zijn volgelingen ontdekt. Waren zij eerst bang en bevreesd, nadat Jezus gevangen was genomen en aan het kruis was geslagen, zij kregen moed en raakten vol vertrouwen toen de boodschap van Pasen voor hen duidelijk werd. Zij werden er door Jezus op uitgestuurd en ze lieten zich erop uitsturen. Jezus is immers daadwerkelijk Koning en Heer. De titel op het kruis was toch waar. De opstanding is het bewijs. Dít, dat wat met Jezus is gebeurd, is hèt grote verhaal. Het verhaal dat er echt toe doet! Het is het verhaal dat gaat over Gods schepping, Zijn wereld, en hoe Hij Zijn doel met Zijn schepping gaat bereiken. Daarom biedt de Bijbel ons een andere kijk op de toekomst dan gangbaar in de Verlichting. We zijn niet op weg naar een utopie van vrijheid en democratie. We bevinden ons in een wereld die onderhevig is aan oorlogen en geruchten van oorlogen. Het is een wereld waarin moeite en pijn, zorgen en verdriet, nog levensgroot aanwezig zijn. Echter, het evangelie gaat voorwaarts en keert alles ondersteboven met de ongekende bood-schap dat Jezus Christus is opgestaan uit de dood, dat Hij daadwerkelijk Koning en Heer is, dat Hij eens in heerlijkheid zal verschijnen en dat dan hemel en aarde voorgoed met elkaar verenigd zullen zijn. Wij gaan dus vooruit. Er is één ding dat de wereld doet, zei iemand eens en dat is waggelen. Terwijl wij echter leven in een wankele wereld, maakt de christelijke hoop het verschil, het is een wereld van verschil. Geworteld in God en Zijn beloften, kunnen wij vol vertrouwen zijn. God, Die Zijn schepping zal vernieuwen. Jezus Christus is de verpersoonlijking van die nieuwe schepping. U zij de glorie, opgestane Heer! U zij de victorie, nu en immermeer. En dus: Er komt een dag, God weet wanneer, waarvan de mensen dromen, de dag waarop Hij zegt, de Heer: Nu is Mijn rijk gekomen. En al wie wordt bedreigd en onder onrecht zwijgt staat op uit pijn en droefenis en weet dat het nu vrede is. Eens komt die dag, en ik en jij, wij moeten die beginnen, en hand in hand, van binnen vrij, trekken wij hem al binnen, vertrouwend op Zijn woord dat Hij ons ziet en hoort, gelovend in Zijn eigen uur en hopend op Zijn heilig vuur. Dit is de dag waarin wij staan, dit is de dag van leven: de kans om, met Gods liefde aan, elkaar het licht te geven, het licht van onze hoop op onze nieuwe doop tot kinderen aan God gelijk, tot burgers van Zijn koninkrijk (Michel van der Plas ‘de Man van Nazareth) Ds. William Quak
terug